Do 2 października 2024 roku w Belsku Dużym przed Urzędem Gminy przy ul. Jana Kozietulskiego można oglądać plenerową wystawę „Powstanie Styczniowe 1863–1864. Gramy o Niepodległość“.
Duże i barwne plansze zachęcają do zagłębienia się w powstańczą historię sprzed ponad 160 lat. Dwadzieścia modułów wystawy opowiada o przyczynach wybuchu powstania, jego przebiegu i skutkach, a przede wszystkim pokazuje powstańczych żołnierzy i dowódców. Dzięki archiwalnym fotografiom możemy poznać bohaterów i bohaterki powstania, a reprodukcje malarskie ukazują m.in. partyzanckie walki powstańczych oddziałów i dramatyczne losy powstańców zesłanych na sybirską katorgę. Wszystko to oddziałuje na wyobraźnię i pozwala poczuć klimat patriotycznego zrywu z lat 1863–1864.
Wystawie o Powstaniu Styczniowym towarzyszą warsztaty historyczne przeznaczone dla uczniów ze szkół w naszej gminie. Uczestniczki i uczestnicy warsztatów zagrają w specjalnie opracowaną wielkoformatową grę planszową o tematyce powstańczej. Gra to znakomita forma edukacji historycznej – wyzwala emocje i aktywizuje grających, którzy mają okazję wykazać się spostrzegawczością, wiedzą i różnymi umiejętnościami.
W realizację i promocję projektu „Powstanie Styczniowe 1863–1864. Gramy o Niepodległość”, przygotowanego przez Stowarzyszenie „Kompas” z Płocka, szczególnie aktywnie zaangażowali się uczniowie i nauczyciele ze Szkoły Podstawowej w Łęczeszycach, której patronem jest wybitny przywódca Powstania Styczniowego, jego ostatni dyktator Romuald Traugutt. Dla społeczności tej szkoły tematyka Powstania Styczniowego nie jest odległa i obca, od lat młodzież i pedagodzy przywracają pamięć o swoim patronie i lokalnych powstańczych wydarzeniach w naszej okolicy. Również harcerki i harcerze ze Szczepu Drużyn im. Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Belsku Dużym już od początku wakacji pod kierunkiem komendanta harcmistrza Tomasza Fliszkiewicza przygotowywała się do roli ambasadorów powstańczego projektu na terenie naszej gminy.
Powstanie Styczniowe było największym zrywem niepodległościowym Polaków w XIX wieku. Uczestniczyło w nim łącznie ok. 200 tys. ochotników. W powstańczych oddziałach znaleźli się przedstawiciele mieszczaństwa i szlachty, inteligenci, księża i chłopi. Powstanie przybrało charakter wojny partyzanckiej, podczas której miało miejsce ponad 1200 bitew i potyczek. Ponieważ przewaga militarna carskiej armii była ogromna, Polacy unikali wielkich bitew w otwartym polu. Największe nasilenie walk miało miejsce od wiosny do jesieni 1863 r. Powstańcy zajmowali na krótki czas niewielkie miasta i wioski, w których ogłaszali wolną Polskę i rozpowszechniali Manifest Rządu Narodowego. Podczas Powstania Styczniowego działało dobrze zorganizowane tajne państwo polskie, obejmujące ziemie zaboru rosyjskiego.
Mimo końcowego niepowodzenia Powstanie Styczniowe odegrało ważną rolę w podtrzymywaniu polskiej tożsamości i idei niepodległościowych. Wydarzenia z lat 1863–1864 inspirowały kolejne pokolenia do walki o wolną Ojczyznę. Znalazły wyraz w twórczości polskich malarzy, poetów i pisarzy. Szczególnie często do ideałów powstańczej walki o wolność odwoływano się w czasach II RP. Na doświadczeniach z Powstania Styczniowego bazowała w wielu obszarach walka z okupantem w czasach II wojny światowej. Na tym właśnie fundamencie wyrosły Polskie Państwo Podziemne i Armia Krajowa. Do dziedzictwa powstańczej konspiracji nawiązywały także struktury „Solidarności”.
Projekt „Powstanie Styczniowe 1863–1864. Gramy o Niepodległość” jest dofinansowany ze środków Biura „Niepodległa” w ramach programu dotacyjnego „Niepodległa” oraz współfinansowany ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Społeczność PSP im. R. Traugutta w Łęczeszycach wraz ze Szczepem Drużyn im. Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego dziękują włodarzom Gminy Belsk Duży za przychylność i możliwość ustawienia wystawy, a dyrektorom szkół z terenu gminy za umożliwienie uczestnictwa w wystawie młodzieży szkolnej.
Szczep Drużyn im. Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Belsku Dużym
